Vervanging voor het Groningengas
Tussen Muntendam en Zuidbroek wordt een stikstoffabriek gebouwd waar zogeheten hoogcalorisch gas, uit bijvoorbeeld Noorwegen, geschikt gemaakt moet worden voor gebruik in Nederland. Dit vervangt het Groningengas dat nu gebruikt wordt in huishoudens. Equans, voorheen Engie, is één van de onderaannemers van dit grote project en heeft Marcel Meijer, veiligheidskundige van Instituut voor Veiligheid & Milieu (IVM), ingeschakeld om een bijdrage te leveren aan veilige werkprocessen. De samenwerking bevalt beide partijen uitstekend.
De stikstoffabriek wordt door Air Products gebouwd in opdracht van Gasunie. Equans is ingeschakeld voor de realisatie van elektrische, werktuigbouwkundige en luchtbehandelingsinstallaties. Wouter van Alstede, Health Safety & Environment Manager bij Equans: "Voor ons is dit een groot project, een miljoenenopdracht waar we met trots een bijdrage aan leveren. Veilig werken is van groot belang voor ons en onze opdrachtgevers. Op dat gebied werken we graag en vaak samen met IVM. De organisatie kan breed aanbieden en denkt in oplossingen. Men is in staat om snel te schakelen en dat is bij veel projecten een enorm voordeel. Zaken als BHV, gasmeten en diverse opleidingen hebben we bij IVM ondergebracht. Verder benader ik IVM graag als ik met spoed iemand nodig heb, zoals een mangatwacht of toezichthouder of een aan veiligheid relaterende opleiding voor een medewerker."
Equans en de drie transities
Equans is wereldleider in technische dienstverlening. Het bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerpen, installeren, onderhouden van en adviseren over technische installaties. Daarmee helpt Equans klanten bij het realiseren en versnellen van de drie grote transities: de energie-, digitale en industriële transitie. In Nederland zijn zesduizend medewerkers actief vanuit 29 locaties.
Veiligheid en duurzaamheid zijn belangrijke pijlers voor Equans. Health Safety & Environment Manager Wouter van Alstede: "We kiezen bij voorkeur voor elektrische voertuigen en koppelen zoveel mogelijk mensen uit de regio aan een project zodat de reisafstand naar het werk zo klein mogelijk is. Wij willen vervuiling en verspilling voorkomen en zijn voortdurend op zoek naar een betere manier van werken. Dat geldt zowel voor ons eigen bedrijf, als voor onze leveranciers en onze dienstverlening aan klanten. Bij zaken als materiaal, verpakking, opslag en transport kiezen we zoveel mogelijk voor duurzame oplossingen. Zo hebben we voor de stikstoffabriek bij Zuidbroek materiaal kunnen bestellen vanuit onze eigen prefab shop in Pekela, dus heel dicht bij de locatie."
Huisregels
Marcel Meijer is door Equans ingeschakeld om de voorwaarden voor veilig werken te creëren en daar op toe te zien. Aan nieuwe medewerkers op de bouwlocatie geeft hij introductiebijeenkomsten waarin de huisregels van de opdrachtgever en specifieke veiligheidsvoorschriften worden behandeld. "Voor Equans werken ongeveer veertig mensen op deze locatie, ondersteund door zo’n tien kantoormedewerkers", vertelt hij. "In de uitvoering werken onder meer lassers, pijpfitters, elektriciens en monteurs. Zij hebben natuurlijk elk hun eigen voorschriften voor veilig werken, maar de basisregels zijn voor iedereen hetzelfde. Dat zijn huisregels zoals het dragen van een helm, veiligheidsbril en -schoenen, brandwerende en antistatische kleding, gehoorbescherming, valpreventie en housekeeping, oftewel het schoonhouden en opruimen van de eigen werkplek. Verder is van belang dat iedereen weet hoe te handelen in geval van calamiteiten. Iedereen die op deze locatie werkt, moet na afloop van een introductiebijeenkomst een document ondertekenen dat aangeeft dat ze op de hoogte zijn van de voorschriften." Om die voorschriften vers in het geheugen te houden, verzorgt Marcel Meijer namens Equans wekelijkse toolbox-bijeenkomsten.
Risico-analyse
De veiligheidskundige van IVM geniet van het werken op de bouwlocatie van de toekomstige stikstoffabriek. "Vanwege de afwisseling werk ik graag op projectbasis en deze opdracht is ideaal omdat ik 30 kilometer hier vandaan woon en dus weinig reistijd heb. Het is een mooi project met veel veiligheidsaspecten. Ik ben op dit moment de enige veiligheidskundige van IVM op deze locatie, maar er werken ook veiligheidskundigen van andere onderaannemers."
Een belangrijk onderdeel van het werk is het opstellen van JSA’s (Job Safety Analysis) en Marcel Meijer heeft daarvoor een uitgebreid excel-document opgesteld dat hem in staat stelt om voor elke denkbare situatie een dergelijke risico-analyse op te stellen. "Elk aspect is erin te vinden en alles wat voor een bepaalde klus van toepassing is, kan ik opnemen in de JSA. Verder blijft het maatwerk en een analyse word dan ook aangevuld met specifieke risico’s en bijbehorende werkwijze."
Marcel bereidt daarnaast de werkvergunningen voor en biedt deze ter goedkeuring aan bij de permit office. Als ze zijn goedgekeurd en geaccepteerd, geeft de permit office de werkvergunningen uit. De vergunninghouder tekent ervoor dat hij of zij bekend is met de inhoud van de werkvergunning en dat hij of zij zich samen met zijn of haar ploeg aan de voorwaarden houdt zoals gesteld in de werkvergunning en bijbehorende documenten zoals de JSA.
Op de bouwlocatie
"Naast het bureauwerk ben ik graag buiten om het werk te zien en medewerkers op de bouwlocatie eventueel te wijzen op mogelijke risico’s", aldus Marcel Meijer. "Veiligheidskundigen werken voor een eigen opdrachtgever, maar we wijzen ook werknemers van andere partijen op veiligheid, dat is je plicht in dit vak. En als ik denk te kunnen helpen, dan bied ik mijn hulp graag aan. Een extra paar handen is soms welkom."
Vallen of struikelen is volgens Meijer het grootste risico op een bouwlocatie zoals die bij Zuidbroek. "Daarom is het zo belangrijk om een werkplek goed op te ruimen. Verder is het natuurlijk belangrijk dat mensen die op hoogte werken, een rolsteiger gebruiken en vanaf een bepaalde hoogte ook aangelijnd zijn. Maar bij elke functie horen ook eigen voorschriften. Zo heeft de computerruimte van deze locatie een dubbele vloer. Onder de vloer is een ruimte van zo’n 70 centimeter hoog gecreëerd voor het plaatsen van kabels en het luchtbehandelingssysteem. Elektriciens werken regelmatig onder deze vloer, maar mogen dat nooit alleen. Het is van groot belang dat ze samen werken zodat één van beide eventueel hulp kan verlenen of inschakelen."
De samenwerking met Equans bevalt Marcel Meijer uitstekend. "De lijnen zijn kort en Equans zit overal bovenop. Ik ben al vaker ingeschakeld als veiligheidskundige bij projecten van Equans en dat bevalt altijd goed. Het project bij Zuidbroek loopt al bijna twee jaar en al die tijd werk ik samen met Wouter van Alstede. Veel overleg hebben we niet nodig, we spreken elkaar als daar een aanleiding voor is en Wouter komt af en toe vanuit Hengelo naar de bouwlocatie. We weten elkaar te vinden, dat is het belangrijkste."
Een alternatief voor Groningengas
De stikstoffabriek bij Zuidbroek maakt gaswinning in Groningen overbodig, waardoor meer schade aan de bodem voorkomen wordt. Door stikstof bij te mengen aan (geïmporteerd) hoogcalorisch gas wordt gas geproduceerd dat geschikt is voor de cv– en kookapparatuur in Nederlandse huishoudens. De stikstofinstallatie haalt stikstof uit de lucht en koelt dit tot -196 graden. Daardoor wordt het vloeibaar en kan het worden opgeslagen in tanks. De installatie beslaat een terrein van ongeveer 12 hectare en krijgt een capaciteit van 180.000 kuub stikstof per uur. Het gas zal via het transportnetwerk van Gasunie worden vervoerd naar de rest van het land.
De bouw van de stikstoffabriek is de afgelopen jaren een aantal keren vertraagd, onder meer door dat leveringen vertraagd werden tijdens de coronapandemie. Volgens de nieuwste planning moet de fabriek in oktober van dit jaar opgeleverd worden. Het streven is dat het Groninger gasveld in 2023 of uiterlijk 2024 gesloten wordt.
Meer weten over hoe de veiligheidsprofessionals van IVM werk veilig maken?
"Dankzij IVM is het makkelijker voor mij om een crash stop te handelen. De periode dat veel van mijn tijd opgeslokt werd door het begeleiden van mangatwachten is voorbij. IVM zet direct de juiste mensen op de juiste plek in waardoor ik me meer kan concentreren op alle andere zaken zoals de techniek, coördineren, veiligheid algemeen, veiligstellen installatie etc."
Stork
E. van der Tuuk, Construction manager
"Tijdens deze stop bleek hoe belangrijk het is om veiligheidsregels te blijven herhalen en dat veilig werken toch niet altijd vanzelfsprekend is. Tijdens de dagelijkse rondes van de veiligheidstoezichthouders moest er bijvoorbeeld herhaaldelijk gewezen worden op het ongewenste gebruik van mobiele telefoons. Bijzondere voorvallen werden ter plekke goed aangepakt en vervolgens besproken in de toolbox."
BioMCN
Mw. K. Boersema, VGM-coördinator
"We zijn een BRZO bedrijf waar we met verschillende gevaarlijke stoffen te maken hebben. Wanneer bij onderhoudsstops tanks en leidingen geopend worden hebben we te maken met line-breaking, dat is bij ons echt een aandachtspunt. Je hebt dan wel mensen nodig die kundig zijn met line-breaking. De veiligheidskundige ondersteuning van IVM hierbij is erg goed. We hebben een prettige samenwerking en goede ervaring met de medewerkers van IVM."
PPG Coatings
Dhr. M. Peters, EHS Manager
"De mensen bij IVM zijn vakbekwaam. De manier waarop zij in het veld werken, als veiligheidskundige of veiligheidscoach, is heel open. Ze weten op een prettige manier de discussie benaderbaar te maken, en werken zo verbindend tussen hun eigen rol en de rol die anderen in het veld hebben. Ze hebben kennis op HSE-niveau, zijn kundig en multifunctioneel inzetbaar. De relatie met IVM gaat ver terug en biedt veel vertrouwen. Als ik veiligheidspersoneel nodig heb ga ik daarom naar IVM."
NAM
Dhr. J-H. Hoogland, Senior Operation Supervisor Noord
